هنر نمایش به عنوان با سابقه ترین و صاحب قدمتترین هنرها در کشور ما نمود دارد. جدا از هنرمندی هنرمندان ایرانی در عرصه هنر نمایش هنر تئاتر ریشه در سنت و آیین ایرانیان دارد و تاریخ نشان داده است ایرانیان در مراسمهای مختلف سنتیشان در فصول مختلف دارای آیینهای نمایشی تاریخ داری هستند که در جای جای مرز و بوم این کشور همیشه مورد توجه بوده است.
تعزیه، سیاهبازی و دیگر نمایشهای سنتی به بخشی از آن مستقیما فرهنگ اعتقادی و جغرافیایی ما مرتبط میشود سالها با پیش ثبتهای علمی و آکادمیک به موازات فعالیتهای تجربی به جایگاهی رسیده است که امروز نمایش ایرانی دارای کارنامه جهانی است و هنرمندان ایرانی روی صحنههای تئاتر دنیا در جشنوارههای مختلف حضوری درخشان دارند.
در سالهای اخیر با افزایش سالنهای نمایش خصوصی و فعالیت بیشتر هنرمندان شاهد افزایش چشمگیر گروههای نمایشی و البته تماشاگران در سالن های نمایش بوده ایم و در حقیقت سالن های نمایش خصوصی فرصتی بوده است تا خیلی از اهالی خانواده تئاتر بتوانند در این عرصه فعالیت داشته باشند و به نوعی چرخه اقتصادی تئاتر نیز دچار خدشه نشود.
اما در این میان گونه ای دیگر از نمایش ها فعال هستند که اگرچه شریف و قابل احترام می باشند اما با قواعد و قوانین آنچه از تئاتر می دانیم مطابقتی ندارند. در روزگاری که هنرمندان جوان و باسابقه عرصه نمایش به دنبال ایجاد کارها و نگاه های نو در آثار کلاسیک هستند و شاهد پیشرفت های شگرف در ایده پردازی و نگاه نو در عرصه نمایش هستیم متاسفانه تئاتر آزاد بدون رعایت قوانین و قواعد معین و مشخصی و بدون هیچ چارچوب و خط قرمزی روی صحنه های سالن های غیراستاندارد و گاهی سالن های سینمایی می روند و براساس شوخی های بی محتوای کلامی سعی بر گرم کردن سالن نمایش و با طراحی شوخی های سخیف به دنبال جلب تماشاگر به هر قیمتی هستند اتفاقی که اتفاقا با مخاطب مفصلی روبه رو است و با توجه به مزاج و سلیقه نامطلوبی که در همین راستا ایجاد شده است حتی در گیشه نیز نسبت به مدل های دیگر نمایش با موفقیت بیشتری مواجه هستند. اتفاقی که نه تنها به تئاتر و قداست این هنر نمایش لطمه می زند بلکه امنیت سالن های نمایش و قداست صحنه تئاتر را زیر سوال می برد اتفاقی که عملا در فاصله گرفتن خوانده ها از سان تئاتر موثرخواهد بود و بی تردید گیشه و نام و عنوان تئاتر را خدشه دار می کند.
اگر چه مرکز هنرهای نمایشی و اصولا هیات های بازدیدی و نظارت بر محتوای تئاتر مقرر است در محتوای این دست از نمایش ها نیز با وسواس و دقت اشراف داشته باشد اما بدیهی است که این اتفاق با سهل انگاری یا بهتر بگوییم عدم نظارت کامل و کافی باعث شده است تا ترفند و حربه این دسته از آثار همین فاکتور شوخی های سخیف و ادبیات کلامی نامربوط باشد.
بی تردید عدم توانمندی این نمایش ها در نگاهبانی از هنر تئاتر کار را به جایی می رساند که شاید قابل جبران نباشد…
یادداشت: مجتبی احمدی
